Κώδικας Διοικητικής Διαδικασίας

Η στροφή  στον πρωτογενή τομέα και μάλιστα στο βαθμό που πραγματοποιείται σήμερα είναι κάτι πρωτόγνωρο με ανθρώπους που δεν είχαν στο παρελθόν εμπειρία από γεωργικές εργασίες να «σηκώνουν τα μανίκια» και να «πέφτουν με τα μούτρα» στη γεωργική παραγωγή. Πριν ξεκινήσει πάντως κάποιος την ενασχόληση του επαγγελματικά καλό είναι να γνωρίζει τι πρέπει να κάνει ώστε να δηλωθεί ως κατά επάγγελμα αγρότης.

Η διαδικασία για να γίνει κάποιος κατά κύριο επάγγελμα αγρότης δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως σύνθετη. Ας δούμε λοιπόν τι πρέπει να κάνει κάποιος που θέλει να εμφανιστεί στο αγροτικό δυναμικό :

1. Καταρχήν πρέπει να έχει στην κατοχή του κάποια αγροτεμάχια είτε ιδιόκτητα, είτε ενοικιαζόμενα τα οποία και θα καλλιεργηθούν στην τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο .

2. Πρέπει τον καιρό που θα γίνονται οι δηλώσεις καλλιέργειας (ΟΣΔΕ), τα αγροτεμάχια αυτά να δηλωθούν στον ΟΠΕΚΕΠΕ. 

3. Αφού γίνει η δήλωση καλλιέργειας, πρέπει ο ενδιαφερόμενος να εγγραφεί στον ΟΓΑ.

ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΑ ΜΗΤΡΩΑ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΩΝ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΚΥΡΙΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΤΩΝ ΑΥΤΟΤΕΛΩΣ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ:
Σε περίπτωση αναδρομικής εγγραφής θα πρέπει από τα δικαιολογητικά να προκύπτει απασχόληση από την έναρξη της ασφάλισης.
Όπου απαιτούνται αντίγραφα, αυτά θα πρέπει να είναι επικυρωμένα από τον Ανταποκριτή ΟΓΑ ή άλλη Αρχή.

• Αίτηση - Υπεύθυνη Δήλωση του αιτούντος. Η Αίτηση - Υπεύθυνη Δήλωση πρέπει να είναι υπογεγραμμένη από τον αιτούντα και θεωρημένη για το γνήσιο της υπογραφής (από τον αρμόδιο Ανταποκριτή ΟΓΑ ή από άλλη Αρχή).
• Δελτίο Απογραφής ασφαλισμένου και επιλογής ασφαλιστικής κατηγορίας (συμπληρώνεται από τον αρμόδιο Ανταποκριτή ΟΓΑ).
• Επικυρωμένο φωτοαντίγραφο και των δύο όψεων του δελτίου ταυτότητας του αιτούντος (ή του διαβατηρίου του).
• Σε περίπτωση που ο αιτών είναι υπήκοος τρίτης χώρας, απαιτείται επικυρωμένο φωτοαντίγραφο της άδειας διαμονής του για εργασία, η οποία πρέπει να είναι σε ισχύ ή, στην περίπτωση που έχει λήξει, φωτοαντίγραφο της άδειας διαμονής και βεβαίωση τύπου Α ότι έχουν κατατεθεί δικαιολογητικά για την ανανέωσή της.
• Οι Βορειοηπειρώτες πρέπει να υποβάλλουν επικυρωμένο φωτοαντίγραφο του Ειδικού Δελτίου Ταυτότητας Ομογενούς.
• Οι υπήκοοι κρατών - μελών της Ε.Ε. πρέπει να υποβάλλουν επικυρωμένο φωτοαντίγραφο της βεβαίωσης εγγραφής πολίτη της Ε.Ε..
• Επικυρωμένο φωτοαντίγραφο του εκκαθαριστικού σημειώματος (ή των εκκαθαριστικών σημειωμάτων) της αρμόδιας δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας (ΔΟΥ), από το οποίο προκύπτουν τα εισοδήματα του αιτούντος από την έναρξη της άσκησης της αγροτικής δραστηριότητάς του. Εάν ο αιτών δεν έχει στην κατοχή του το εν λόγω δικαιολογητικό, τότε αυτό μπορεί να αναζητηθεί αυτεπάγγελτα, εφόσον βεβαίως συναινεί ο ενδιαφερόμενος. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να υποβάλει ο ενδιαφερόμενος υπεύθυνη δήλωσή του, στην οποία θα δηλώνει τη συναίνεσή του και τα απαραίτητα για την αναζήτηση στοιχεία (αρμόδια ΔΟΥ και ΑΦΜ).
• Σε περίπτωση που ο ενδιαφερόμενος δεν υποχρεούται σε υποβολή φορολογικής δήλωσης, θα πρέπει να υποβάλει Υπεύθυνη Δήλωσή του, θεωρημένη από την αρμόδια ΔΟΥ, ότι δεν υποχρεούται σε υποβολή φορολογικής δήλωσης. Στην περίπτωση αυτή ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει, εκτός της ως άνω υπεύθυνης δήλωσης, να υποβάλει και δικαιολογητικά από τα οποία αποδεικνύεται η κατά κύριο επάγγελμα απασχόλησή του στην αγροτική οικονομία, όπως:

1ο.Βεβαίωση από την οποία να προκύπτει αν είναι γραμμένος στα Μητρώα Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (ΜΑΑΕ) του Ν.2332/1995 και με ποια ιδιότητα (του αγρότη ή του κατόχου αγροτικής εκμετάλλευσης).

2ο.Βεβαίωση Συνεταιριστικής Οργάνωσης από την οποία να προκύπτει η παράδοση ή η πώληση αγροτικών - κτηνοτροφικών προϊόντων, καθώς και η ποσότητα αυτών .

3ο.Βεβαίωση της Δ/νσης Γεωργίας ή της αρμόδιας Συνεταιριστικής Οργάνωσης από την οποία να προκύπτουν οι κάθε είδους αγροτικές επιδοτήσεις που λαμβάνει, το ύψος αυτών, καθώς και η ποσότητα των προϊόντων ή ο αριθμός των δέντρων, των στρεμμάτων ή των ζώων για τα οποία επιδοτήθηκε.

4ο.Αν δεν υπάρχουν ούτε τα παραπάνω δικαιολογητικά και ο αρμόδιος Ανταποκριτής του ΟΓΑ έχει άμεση αντίληψη για την απασχόληση του αιτούντος, θα πρέπει να υποβληθεί βεβαίωση του Ανταποκριτή ΟΓΑ για την απασχόληση του αιτούντος, συμπληρωμένη στο ειδικό έντυπο του ΟΓΑ .

Σε περίπτωση που έχουν δηλωθεί από τον αιτούντα εισοδήματα προερχόμενα από την αγροτική οικονομία, αλλά δεν έχει εκδοθεί ακόμη από την αρμόδια ΔΟΥ το σχετικό εκκαθαριστικό σημείωμα, θα πρέπει, αντί του εκκαθαριστικού, να υποβληθούν αναλόγως:

α) Εάν ο ενδιαφερόμενος υπέβαλε για πρώτη φορά φορολογική δήλωση, ακριβές φωτοαντίγραφο του εντύπου Ε1 δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, συνοδευόμενο  απαραιτήτως από Υπεύθυνη Δήλωση του αιτούντος, με θεωρημένο το γνήσιο της υπογραφής του, στην οποία θα βεβαιώνει την ακρίβεια των στοιχείων του αντιγράφου, ότι δεν έχει ακόμη λάβει το εκκαθαριστικό σημείωμα και ότι υπέβαλε για πρώτη φορά δήλωση φορολογίας εισοδήματος.

β) Εάν ο αιτών έχει υποβάλει κατά τα προηγούμενα έτη φορολογική δήλωση (για εισοδήματα προερχόμενα από μη αγροτική απασχόληση) θα πρέπει να υποβληθεί:

1ο.Αντίγραφο του πιο πρόσφατου εκκαθαριστικού σημειώματος δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και

2ο.Ακριβές φωτοαντίγραφο του τελευταίου εντύπου Ε1 δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (με τα αγροτικά εισοδήματα), συνοδευόμενο απαραιτήτως από Υπεύθυνη Δήλωση του αιτούντος, στην οποία αυτός θα βεβαιώνει την ακρίβεια των στοιχείων του αντιγράφου και ότι δεν έχει ακόμη λάβει το σχετικό εκκαθαριστικό σημείωμα.

Σε περίπτωση που υπάρχουν εισοδήματα προερχόμενα από την αγροτική οικονομία, τα οποία όμως δεν έχουν ακόμη δηλωθεί, επειδή δεν έχουν ακόμη κατατεθεί οι φορολογικές δηλώσεις για το σχετικό οικονομικό έτος, αντί του εκκαθαριστικού σημειώματος, θα πρέπει να υποβληθούν:

1ο.Αντίγραφο του πιο πρόσφατου εκκαθαριστικού σημειώματος, αν ο αιτών έχει υποβάλει τα προηγούμενα έτη φορολογική δήλωση ( για εισοδήματα διαφορετικά των αγροτικών), ή, αν ο αιτών δεν υποχρεούται σε υποβολή φορολογικής δήλωσης, Υπεύθυνη δήλωσή του, θεωρημένη από την αρμόδια ΔΟΥ, ότι δεν υποχρεούται σε υποβολή φορολογικής δήλωσης.

2ο.Δικαιολογητικά από τα οποία θα αποδεικνύεται η κατά κύριο επάγγελμα απασχόληση του αιτούντος στην αγροτική οικονομία, όπως αυτά που αναφέρουμε ανωτέρω για την περίπτωση που δεν υπάρχει υποχρέωση υποβολής φορολογικής δήλωσης (όπως βεβαίωση Συνεταιριστικής Οργάνωσης, βεβαίωση της Δ/νσης Γεωργίας κ.λ.π.).

3ο.Αν δεν υπάρχουν ούτε τα δικαιολογητικά αυτά και ο αρμόδιος Ανταποκριτής του ΟΓΑ έχει άμεση αντίληψη για την απασχόληση του αιτούντος, θα πρέπει να υποβληθεί βεβαίωση του Ανταποκριτή ΟΓΑ για την απασχόληση αυτού, συμπληρωμένη στο ειδικό έντυπο του ΟΓΑ.

Σε περίπτωση που ο αιτών δεν έχει δική του περιουσία (ή έχει περιορισμένη) και απασχολείται στην αγροτική εκμετάλλευση της οικογένειας του, θα πρέπει να υποβληθούν :

1ο.Τα παραπάνω δικαιολογητικά της παραγρ. 1α, για τον απογραφόμενο .

2ο.Τα ίδια δικαιολογητικά, πλην της αίτησης - υπεύθυνης δήλωσης και του δελτίου ταυτότητας, για τον αρχηγό της αγροτικής εκμετάλλευσης (σύζυγο, γονέα ή τέκνο).

3ο.Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του απογραφομένου.
Σημείωση: Το δικαιολογητικό αυτό αναζητείται υποχρεωτικά αυτεπάγγελτα από τις Υπηρεσίες. Αν το έχει ο ενδιαφερόμενος στην κατοχή του θα πρέπει να το προσκομίσει στον αρμόδιο Ανταποκριτή ΟΓΑ, διαφορετικά αναζητείται αυτεπάγγελτα από τον Ανταποκριτή ΟΓA.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ:
Σε περίπτωση αναδρομικής εγγραφής θα πρέπει από τα δικαιολογητικά να προκύπτει απασχόληση από την έναρξη της ασφάλισης.

Όπου απαιτούνται αντίγραφα, αυτά θα πρέπει να είναι επικυρωμένα από τον Ανταποκριτή ΟΓΑ ή άλλη Αρχή.

(πτηνοτρόφοι, ανθοπαραγωγοί κ.λπ.)

1ο.   Αίτηση - Υπεύθυνη Δήλωση του αιτούντος. Η Αίτηση - Υπεύθυνη Δήλωση πρέπει να είναι υπογεγραμμένη από τον αιτούντα και θεωρημένη για το γνήσιο της υπογραφής (από τον αρμόδιο Ανταποκριτή ΟΓΑ ή από άλλη Αρχή).

2ο.   Δελτίο Απογραφής ασφαλισμένου και επιλογής ασφαλιστικής κατηγορίας (συμπληρώνεται από τον αρμόδιο Ανταποκριτή ΟΓΑ).

3ο.   Επικυρωμένο φωτοαντίγραφο και των δύο όψεων του δελτίου ταυτότητας του αιτούντος (ή του διαβατηρίου του).

4. Αφού ολοκληρωθούν τα παραπάνω βήματα απαραίτητη είναι η εγγραφή στο Μητρώο Αγροτών.

5.Τέλος στη φορολογική δήλωση που θα κάνει του χρόνου πρέπει να δηλώσει γεωργικό εισόδημα τουλάχιστον στο 35% του συνολικού εισοδήματος.
Πρέπει να σημειωθεί πως από τη στιγμή που κάποιος-α προχωρήσει και ενταχθεί στο αγροτικό δυναμικό, μπορεί να αιτηθεί ένταξης στα διάφορα κοινοτικά προγράμματα που αφορούν τον αγροτικό πληθυσμό. Χάνει όμως το δικαίωμα (κατά πάσα πιθανότητα) να ενταχθεί σε πρόγραμμα «Νέων Αγροτών», αν και όποτε το συγκεκριμένο πρόγραμμα βγει. Χρειάζεται επίσης προσοχή στη σύνταξη των απαραίτητων εγγράφων για το πρόγραμμα της Ενιαίας Ενίσχυσης ώστε οι ενδιαφερόμενοι να μπορούν να λάβουν την επιδότηση-ενίσχυση του Νέου Γεωργού. Καλό είναι να είναι έγκαιρα ενημερωμένοι και να συμβουλεύονται γεωπόνους ή αγροτικούς συνεταιρισμούς.

H χορήγηση αντιγράφων εγγράφων, προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 5 του N.2690 «Κύρωση του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας και άλλες διατάξεις» (Φ.Ε.Κ. 45/τ. Α΄/9-3-1999), όπως αυτές συμπληρώθηκαν από τις διατάξεις της παρ.2 του άρθρου 8 του Ν.2880 (ΦΕΚ 9/ τ. Α΄, 30-1-2001) και αντικαταστάθηκαν με αυτές της παρ.2 του άρθρου 11 του Ν. 3230 (ΦΕΚ 44/ τ. Α΄,11-2-2004).

  Ειδικότερα:

Ν. 2690 / 99, Άρθρο 5

Πρόσβαση σε έγγραφα

«1.Κάθε ενδιαφερόμενος έχει το δικαίωμα, ύστερα από γραπτή αίτησή του, να λαμβάνει γνώση των διοικητικών εγγράφων. Ως διοικητικά έγγραφα νοούνται όσα συντάσσονται από τις δημόσιες υπηρεσίες, όπως εκθέσεις, μελέτες, πρακτικά, στατιστικά στοιχεία, εγκύκλιες οδηγίες, απαντήσεις της Διοίκησης, γνωμοδοτήσεις και αποφάσεις.

2. Όποιος έχει ειδικό έννομο συμφέρον δικαιούται, ύστερα από γραπτή αίτησή του, να λαμβάνει γνώση των ιδιωτικών εγγράφων που φυλάσσονται στις δημόσιες υπηρεσίες και είναι σχετικά με υπόθεσή του η οποία εκκρεμεί σε αυτές ή έχει διεκπεραιωθεί από αυτές.

3. Το κατά τις προηγούμενες παραγράφους δικαίωμα δεν υφίσταται στις περιπτώσεις που το έγγραφο αφορά ιδιωτική ή οικογενειακή ζωή τρίτου, ή αν παραβλάπτεται απόρρητο το οποίο προβλέπεται από ειδικές διατάξεις. Η αρμόδια διοικητική αρχή μπορεί να αρνηθεί την ικανοποίηση του δικαιώματος τούτου αν το έγγραφο αναφέρεται στις συζητήσεις του Υπουργικού Συμβουλίου, ή αν η ικανοποίηση του δικαιώματος αυτού είναι δυνατό να δυσχεράνει ουσιωδώς την έρευνα δικαστικών, αστυνομικών ή στρατιωτικών αρχών σχετικώς με την τέλεση εγκλήματος ή διοικητικής παράβασης.

4. Το δικαίωμα των παρ. 1 και 2 ασκείται: α) με μελέτη του εγγράφου στο κατάστημα της υπηρεσίας της υπηρεσίας, ή β) με χορήγηση αντιγράφου, εκτός αν η αναπαραγωγή τούτου μπορεί να βλάψει το πρωτότυπο. Η σχετική δαπάνη αναπαραγωγής βαρύνει τον αιτούντα, εκτός αν ο νόμος ορίζει διαφορετικά. Αν πρόκειται για πληροφορίες ιατρικού χαρακτήρα, αυτές γνωστοποιούνται στον αιτούντα με τη βοήθεια γιατρού, οποίος ορίζεται για το σκοπό αυτόν.

5. Η άσκηση του κατά τις παρ. 1 και 2 δικαιώματος γίνεται με την επιφύλαξη της ύπαρξης τυχόν δικαιωμάτων πνευματικής ή βιομηχανικής ιδιοκτησίας.

6. Η απόρριψη του κατά τις παρ. 1 και 2 αιτήματος πρέπει να είναι αιτιολογημένη και να γνωστοποιείται εγγράφως στον αιτούντα το αργότερο μέσα σε έναν (1) μήνα από την υποβολή της αίτησης.»

Ν.2880/2001, Άρθρο 8 παρ. 2

Στην παρ. 3 του άρθρου 5 του ν. 2690/1999 (ΦΕΚ 45 Α') μετά τις λέξεις "είναι δυνατόν να δυσχεράνει ουσιωδώς την έρευνα δικαστικών" προστίθεται λέξη "διοικητικών,".

Ν. 3230/2004, Άρθρο 11, παρ.2

Η παρ. 6 του άρθρου 5 του Ν. 2690/1999 αντικαθίσταται ως εξής:

«6. Η χρονική προθεσμία για τη χορήγηση εγγράφων κατά τις παραγράφους 1 και

2 ή την αιτιολογημένη απόρριψη της σχετικής αίτησης του πoλίτη είναι είκοσι (20) 

ημέρες.»

Π.Δ. 456/1984 (Αστικός Κώδικας), Άρθρο 902

«Όποιος έχει έννομο συμφέρον να πληροφορηθεί το περιεχόμενο ενός εγγράφου που βρίσκεται στην κατοχή άλλου έχει δικαίωμα να απαιτήσει την επίδειξη ή και αντίγραφό του, αν το έγγραφο συντάχθηκε για το συμφέρον αυτού που το ζητεί, ή πιστοποιεί έννομη σχέση που αφορά και αυτόν, ή σχετίζεται με διαπραγματεύσεις που έγιναν σχετικά με τέτοια έννομη σχέση είτε απευθείας από τον ίδιο είτε για το συμφέρον του, με τη μεσολάβηση τρίτου.»

Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους αριθ. 620/1999, Τμήμα Ε’

«Διοικητικά έγγραφα κατά την έννοια και το σκοπό του νόμου θα πρέπει να θεωρηθούν και τα μη προερχόμενα μεν από δημόσιες υπηρεσίες, αλλά χρησιμοποιηθέντα ή ληφθέντα υπ’ όψιν για τον καθορισμό της διοικητικής δράσεως, ή την διαμόρφωση γνώμης ή κρίσεως διοικητικού οργάνου.»

Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους αριθ. 243/2000, Τμήμα Β’

 «Η μελέτη εφαρμογής, που εκπονείται από ανάδοχο Κοινοπραξία, μετά από την εκ μέρους του Δημοσίου δημοπράτηση έργου με το σύστημα μελέτη – κατασκευή, πρέπει να θεωρηθεί ότι έχει το χαρακτήρα του διοικητικού εγγράφου, αν και δε συντάσσεται από Δημόσια Υπηρεσία δεδομένου ότι υποβάλλεται στην Διοίκηση (αρμόδιο φορέα) προς έγκριση και σφράγιση και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της διοικητικής σύμβαση

  Ενδεικτικά εκθέτουμε ότι έχει θεωρηθεί ότι φέρουν το χαρακτήρα του διοικητικού εγγράφου και τα ιδιωτικά έγγραφα που υποβάλλει ο ενδιαφερόμενος, εφόσον ενσωματώνονται στο διοικητικό έγγραφο όπως συμβαίνει με την εκδιδόμενη από την πολεοδομική Υπηρεσία οικοδομική άδεια, που ενσωματώνει τα υποβληθέντα από τον ενδιαφερόμενο σχέδια της τεχνικής μελέτης, δοθέντος ότι η άδεια αναφέρεται σ’ αυτά»

Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους αριθ. 383/2000, Τμήμα Β’

               «Ως διοικητικά έγγραφα για την απόλαυση του ανωτέρου δικαιώματος, θεωρούνται κατά το νόμο, όλα τα έγγραφα που συντάσσονται από τις Δημόσιες Υπηρεσίες, όπως εκθέσεις, μελέτες, πρακτικά κ.λ.π Η απαρίθμηση είναι ενδεικτική, διότι ουσιαστικά με τον όρο διοικητικό έγγραφο εννοείται όχι μόνο το έγγραφο με τη στενή έννοια του όρου, αλλά ό,τι υπάρχει μέσα στα αρχεία της διοίκησης. Ωστόσο ως έγγραφο (ή διοικητικό στοιχείο) πρέπει να θεωρηθεί μόνο εκείνο του οποίου έχει τελειωθεί η διαδικασία της έκδοσης ή τουλάχιστον της κατάρτισης (σχέδιο) και όχι εκείνο το σχέδιο ή τμήμα τούτου που βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της επεξεργασίας και συνεπώς δεν έχει οριστικοποιηθεί το περιεχόμενό του….

               …. Σημειώνεται ότι για την ολοκλήρωση του διοικητικού εγγράφου απαιτείται αυτό να πρωτοκολληθεί και να υπογραφεί, οπότε και απαγορεύεται κάθε επέμβαση προς αλλοίωση του περιεχομένου του σύμφωνα με το άρθρο 242 παρ. 2 του Ποιν. Κώδικα.»  

Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους αριθ. 552/12-11-2004, Ολομέλεια

«1) Η Δ.Ε.Η και για τον ίδιο και μάλιστα σπουδαιότερο λόγο και ο Ο.Τ.Ε., δεν υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 5 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (Ν2690/1999), όπως αυτός τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με τους νόμους 3230/2004 και 3242/2004 σε ότι αφορά την πρόσβαση των πολιτών σε διοικητικά έγγραφα, 2) Στις δεσμεύσεις των παραπάνω νόμων δεν υπόκεινται ούτε οι φορείς που εξέρχονται από τον δημόσιο τομέα σε εφαρμογή των άρθρων 30 του Ν.1914/1990 και 22 του Ν.1947/1991, ούτε οι δημοτικές και κοινοτικές επιχειρήσεις που συστήνονται με βάση το άρθρο 277 του Π.Δ. 410/1995.»

Απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, 3943/1995, Τμήμα Ε’

5. Σχετικά με το δικαίωμα πληροφόρησης στοιχείων που αφορούν στη διαχείριση υδάτινων πόρων, η Διεύθυνση Υδατικού Δυναμικού και Φυσικών Πόρων του Υπουργείου Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας, εφόσον υποβληθεί σε αυτήν η σχετική αίτηση, έχει την υποχρέωση να χορηγήσει τα ζητούμενα υδρολογικά στοιχεία, είτε αυτά τηρούνται στο παραπάνω Υπουργείο είτε σε άλλες Υπηρεσίες του Δημόσιου τομέα, ενόψει και του ότι τέτοια στοιχεία διαθέτουν πλείονες υπηρεσίες, ο συντονισμός της δραστηριότητας των οποίων ανήκει στο Υπουργείο Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.1739/1987. Η υποχρέωση δε αυτή της προαναφερόμενης διεύθυνσης δεν συναρτάται αποκλειστικώς με την τήρηση του αρχείου στοιχείων και πληροφοριών υδρολογικού ενδιαφέροντος που προβλέπεται στη διάταξη του άρθρου 3 του νόμου αυτού…

…Αν λοιπόν υποβληθεί στην προαναφερόμενη Διεύθυνση αίτηση χορήγησης υδρολογικών στοιχείων, τα οποία αν και δεν τηρούνται στο αρχείο της, η Διεύθυνση αυτή οφείλει να αναζητήσει τα στοιχεία αυτά, από την οικεία, κατά περίπτωση, Υπηρεσία, προκειμένου να ικανοποιήσει το αίτημα.» 

 ΣΥΝΟΨΙΖΟΝΤΑΣ:

 Σε ό,τι αφορά στο δικαίωμα πρόσβασης σε έγγραφα και στη χορήγηση αντιγράφων εγγράφων ισχύουν τα εξής:

- Κάθε ενδιαφερόμενος έχει το δικαίωμα να λαμβάνει γνώση των διοικητικών εγγράφων, ύστερα από γραπτή αίτησή του, με την επίκληση απλού ευλόγου ενδιαφέροντος, χωρίς να είναι υποχρεωμένος να θεμελιώσει έννομο συμφέρον.

- Ως διοικητικά έγγραφα για την άσκηση του δικαιώματος πρόσβασης νοούνται, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5 του Ν. 2690/99, όσα συντάσσονται από τις δημόσιες υπηρεσίες, όπως εκθέσεις, μελέτες, πρακτικά, στατιστικά στοιχεία, εγκύκλιες οδηγίες, απαντήσεις της Διοίκησης, γνωμοδοτήσεις και αποφάσεις.

- Όποιος έχει ειδικό έννομο συμφέρον δικαιούται, ύστερα από γραπτή αίτησή του, να λαμβάνει γνώση των ιδιωτικών εγγράφων που φυλάσσονται στις δημόσιες υπηρεσίες και είναι σχετικά με υπόθεσή του η οποία εκκρεμεί σε αυτές ή έχει διεκπεραιωθεί από αυτές.

- Το προαναφερόμενο δικαίωμα δεν υφίσταται στις περιπτώσεις που το έγγραφο αφορά την ιδιωτική ή οικογενειακή ζωή τρίτου, ή αν παραβλάπτεται απόρρητο το οποίο προβλέπεται από ειδικές διατάξεις. Η αρμόδια διοικητική αρχή μπορεί να αρνηθεί την ικανοποίηση του δικαιώματος τούτου αν η ικανοποίησή του είναι δυνατόν να δυσχεράνει ουσιωδώς την έρευνα δικαστικών, διοικητικών αστυνομικών ή στρατιωτικών αρχών σχετικώς με την τέλεση διοικητικής παράβασης. Η άσκηση του δικαιώματος γίνεται, σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 5 του Κώδικα, με την επιφύλαξη της ύπαρξης τυχόν δικαιωμάτων πνευματικής ή βιομηχανικής ιδιοκτησίας.

- Η χρονική προθεσμία για τη χορήγηση εγγράφων ή την αιτιολογημένη απόρριψη της σχετικής αίτησης του πολίτη είναι είκοσι (20) ημέρες.

-       Το δικαίωμα της πρόσβασης σε έγγραφα ασκείται σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 5 με μελέτη του εγγράφου στο κατάστημα της Υπηρεσίας ή με χορήγηση αντιγράφου, εκτός αν η αναπαραγωγή τούτου μπορεί να βλάψει το πρωτότυπο.

Συχνές ερωτήσεις για την πρόσβαση σε έγγραφα

 1. Τι νοείται «εύλογο ενδιαφέρον» για την άσκηση του δικαιώματος πρόσβασης σε έγγραφα;

Ως εύλογο ενδιαφέρον, νοείται εκείνο το οποίο προκύπτει, κατά τρόπο αντικειμενικό, από την ύπαρξη μιας συγκεκριμένης, προσωπικής εννόμου σχέσεως, συνδεόμενης με το περιεχόμενο των διοικητικών στοιχείων στα οποία ζητείται η πρόσβαση και όχι το ενδιαφέρον κάθε πολίτη για την εύρυθμη άσκηση των γενικών καθηκόντων της Διοίκησης και την τήρηση των νόμων, σύμφωνα με την αριθμ. 1214/2000 απόφαση του Δ’ τμήματος του ΣτΕ. (σχετ. έγγραφο ΔΙΣΚΠΟ/Φ16/2214/28-2-2006). 

2. Νομιμοποιείται μια Διοικητική Αρχή να χορηγεί ιδιωτικά έγγραφα με την επίκληση απλού ευλόγου ενδιαφέροντος, χωρίς να απαιτείται η ύπαρξη ειδικού έννομου συμφέροντος; (π.χ. σχέδια οικοδομικής άδειας;)
Σύμφωνα με την αριθμ. 243/2000 γνωμοδότηση του Β’ Τμήματος του Ν.Σ.Κ. «Διοικητικά έγγραφα, κατά την έννοια και το σκοπό του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, θα πρέπει να θεωρηθούν και τα μη προερχόμενα μεν από δημόσιες Υπηρεσίες, αλλά χρησιμοποιηθέντα ή ληφθέντα υπόψη για τον καθορισμό της διοικητικής δράσης ή τη διαμόρφωση γνώμης ή κρίσεως διοικητικού οργάνου. Συνεπώς χορηγούνται με την επίκληση απλού ευλόγου ενδιαφέροντος, με την επιφύλαξη όσων ορίζονται στις παρ. 3 και 5 του Ν.2690/99. (σχετ. έγγραφο ΔΙΣΚΠΟ/Φ16/17175/12-10-2005) 

 3. Νομιμοποιείται μια Διοικητική Αρχή να χορηγεί «σχέδια» εγγράφων που δεν έχουν υπογραφεί;

Δεν δύναται να αποτελέσει αντικείμενο του δικαιώματος πρόσβασης, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.2690/99 (Κ.Δ.Δ.), όπως ισχύει, έγγραφο μη υπογεγραμμένο από τον τελικώς, κατά νόμο, υπογράφοντα, καθόσον δεν συνιστά ολοκληρωμένο διοικητικό έγγραφο.
Ως έγγραφο, για την άσκηση του ανωτέρω δικαιώματος, νοείται μόνο εκείνο του οποίου έχει περαιωθεί η διαδικασία της έκδοσης ή τουλάχιστον της κατάρτισης (σχέδιο) και όχι εκείνο το σχέδιο ή τμήμα τούτου που βρίσκεται στο στάδιο της επεξεργασίας και δεν έχει οριστικοποιηθεί το περιεχόμενό του.
Για την ολοκλήρωση διοικητικού εγγράφου, απαιτείται αυτό να έχει υπογραφεί και πρωτοκολληθεί, οπότε και απαγορεύεται κάθε επέμβαση, προς αλλοίωση του περιεχομένου του, σύμφωνα με τις αριθμ. 80/1999 (Τμήμα Δ’) και 383/2000 (Τμήμα Β’) γνωμοδοτήσεις του Ν.Σ.Κ. (σχετ. έγγραφο ΔΙΣΚΠΟ/Φ16/20040/1-11-2005).

4. Η επίκληση «αθέμιτου ανταγωνισμού» συνιστά λόγο απόρριψης αιτήματος χορήγησης διοικητικών εγγράφων;
Το γεγονός ότι διοικητικά έγγραφα αφορούν σε εμπορικές επιχειρήσεις καθώς και η μη συνδρομή ειδικού εννόμου συμφέροντος δεν συνιστούν λόγους απόρριψης του αιτήματος χορήγησης διοικητικών εγγράφων.
Η επίκληση «αθέμιτου ανταγωνισμού» δεν προβλέπεται από τις σχετικές διατάξεις, ως λόγος απόρριψης αιτήματος χορήγησης. Εντός του πλαισίου αυτού, η αποδοχή του αιτήματος π.χ. του Συνδέσμου Ιδρυτών Ελληνικών Ιδιωτικών Εκπαιδευτηρίων, που υποβλήθηκε στη Διεύθυνση Ιδιωτικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, θα συνιστούσε υιοθέτηση αιτήματος τρίτων, για την πάγια απαγόρευση άσκησης του δικαιώματος πρόσβασης για μια κατηγορία εγγράφων, που τίθεται κατά τρόπο προληπτικό, έναντι δυνητικών βλαβών, για τις οποίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν, σε κάθε περίπτωση, να προσφύγουν στην Ελληνική Δικαιοσύνη. (σχετ. ΔΙΣΚΠΟ/Φ16/10460/16-6-2005) 

 5. Απαιτείται η «έγκριση» των Υπηρεσιών για τη χορήγηση διοικητικών εγγράφων;

Σε πλήρη εναρμόνιση με το πνεύμα και το σκοπό του νόμου 2690/99, που είναι η ακώλυτη πρόσβαση του αιτούντα στα τηρούμενα από τη Διοίκηση στοιχεία, η «έγκρισή» τους, δεν είναι προαπαιτούμενο για τη χορήγησή τους, εφόσον συντρέχουν βεβαίως οι προϋποθέσεις που αναφέρονται στις διατάξεις (σχετ. ΔΙΣΚΠΟ/Φ16/οικ.11808/13-6-2005). 

6. Χορηγείται έγγραφο με το χαρακτηρισμό «εμπιστευτικό»;
Ο χαρακτηρισμός από τη Διοίκηση ενός εγγράφου ως «εμπιστευτικού», δεν συνιστά, αφ’ εαυτού απόρρητο προβλεπόμενο από ειδικές διατάξεις και κατά συνέπεια δεν είναι λόγος απόρριψης του αιτήματος, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 5 του Κ.Δ.Δ. , εκτός αν το έγγραφο αφορά θέμα, η γνωστοποίηση του οποίου μπορεί, ενδεχομένως, να προκαλέσει βλάβη του δημοσίου συμφέροντος. (σχετ. ΔΙΣΚΠΟ/Φ16/6228/19-4-2005). 

 7. Νομιμοποιείται μια Διοικητική Αρχή να χορηγεί αντίγραφα, σε τρίτο, στοιχείων του προσωπικού μητρώου υπαλλήλων.

Σύμφωνα με το άρθρο 4 του Προεδρικού Διατάγματος 178/2004 «Τρόπος τήρησης και ενημέρωσης του προσωπικού μητρώου των δημοσίων υπαλλήλων και των υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ. που υπάγονται στις διατάξεις του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ.» (ΦΕΚ 154/Α’/16-8-2004) που ρυθμίζει θέματα προσωπικού μητρώου, «…αποκλείεται η γνώση και πρόσβαση οιουδήποτε τρίτου στο περιεχόμενο των στοιχείων του προσωπικού μητρώου» και επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 1 του ίδιου διατάγματος «…Τα στοιχεία του προσωπικού μητρώου ταξινομούνται ως εξής: …γ) Τίτλοι σπουδών ή άλλα τυπικά προσόντα….». 

 8. Νομιμοποιείται μια Διοικητική Αρχή να χορηγεί αντίγραφα πρακτικών Υπηρεσιακού Συμβουλίου;

Οι Υπηρεσίες υποχρεούνται να χορηγούν αντίγραφα των πρακτικών του οικείου Υπηρεσιακού Συμβουλίου, καθόσον αυτά είναι διοικητικά και εμπίπτουν ρητά στο πεδίο εφαρμογής που προκύπτει από τον ορισμό και την ενδεικτική απαρίθμηση της διάταξης της παρ. 1 του άρθρου 5 του Κ.Δ.Δ., εφόσον όμως προκύπτει από το σχετικό έγγραφο αίτημα το εύλογο ενδιαφέρον. (σχετ. έγγραφο ΔΙΣΚΠΟ/Φ16/26460/4-1-2006). 

9. Νομιμοποιείται μια Διοικητική Αρχή να χορηγεί αντίγραφα αποφάσεων Δημοτικών Συμβουλίων και συμβάσεων μίσθωσης έργου υπαλλήλων;
Τα εν λόγω αποτελούν διοικητικά έγγραφα, εμπίπτουν στον ορισμό της παρ. 1 του άρθρου 5 του Κ.Δ.Δ. και χορηγούνται σε κάθε ενδιαφερόμενο, με την επίκληση απλού ευλόγου ενδιαφέροντος. (σχετ. έγγραφο ΔΙΣΚΠΟ/Φ16/6250/7-4-2005). 

 10. Νομιμοποιείται μια Διοικητική Αρχή να χορηγεί αντίγραφα εγγράφων που τηρούνται σε ΚΕΠ, κατόπιν αιτήματος Δημοτικού Συμβούλου του Δήμου στο οποίο ανήκει το εν λόγω ΚΕΠ;

Η Υπηρεσία δύναται να χορηγήσει έγγραφα που τηρούνται στο αρχείο του ΚΕΠ (π.χ. αριθμό πιστοποιημένων ή μη διαδικασιών, επίδειξη παρουσιολογίου κ.λ.π.), εκτός αν τα έγγραφα εμπίπτουν στις εξαιρέσεις που ορίζει ο Κ.Δ.Δ. (σχετ. έγγραφο ΔΙΣΚΠΟ/Φ16/Α/16019/23-8-2005).
11. Νομιμοποιείται μια Διοικητική Αρχή να χορηγεί αντίγραφα αδειών λειτουργίας καταστημάτων;
Οι άδειες λειτουργίας καταστημάτων εμπίπτουν ρητά στο πεδίο εφαρμογής που προκύπτει από τον ορισμό και την ενδεικτική απαρίθμηση της διάταξης της παρ. 1 του άρθρου 5 του Κ.Δ.Δ., δεδομένου ότι έχουν συνταχθεί από Διοικητική Αρχή και πληρούν τον ορισμό του δημοσίου εγγράφου. (σχετ. έγγραφο ΔΙΣΚΠΟ/Φ16/17175/12-10-05 και ΔΙΣΚΠΟ/Φ16/14032/28-7-05) 

12. Νομιμοποιείται μια Διοικητική Αρχή να χορηγεί αντίγραφα τεχνικών προσφορών, σε συμμετέχοντες σε διαγωνισμούς Δημοσίου;
Όπως προκύπτει από τις διατάξεις του Π.Δ. 394/96 (ΦΕΚ 266/Α’/1996) «Κανονισμός Προμηθειών Δημοσίου (Κ.Π.Δ.)», υφίσταται το δικαίωμα γνώσης των τεχνικών προσφορών και λοιπών στοιχείων των συμμετεχόντων σε διαγωνισμό, μετά όμως την ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας αξιολόγησής τους, από την αρμόδια Υπηρεσία, με βάση τις τεχνικές προδιαγραφές και τους όρους της διακήρυξης.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται η αντικειμενικότητα του διαγωνισμού, τηρείται η αρχή της αμεροληψίας, έναντι των λοιπών συμμετεχόντων και διαφυλάσσεται η εμπιστευτική φύση κάθε πληροφορίας που παρέχεται από τους συμμετέχοντες στο διαγωνισμό. (σχετ. έγγραφο ΔΙΣΚΠΟ/Φ16/11567/26-7-2005). 

13. Νομιμοποιείται μια Διοικητική Αρχή να χορηγεί αντίγραφο σύμβασης που συνάφθηκε μεταξύ Υπηρεσίας και αναδόχου εταιρίας, για την εκτέλεση έργου, σε οποιοδήποτε πολίτη το ζητήσει;

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 902 του Αστικού Κώδικα, οι οποίες έχουν εφαρμογή παράλληλα με τις διατάξεις του άρθρου 5 του Ν2690/99, «όποιος έχει έννομο συμφέρον να πληροφορηθεί το περιεχόμενο ενός εγγράφου που βρίσκεται στην κατοχή άλλου, έχει δικαίωμα να απαιτήσει την επίδειξη ή και το αντίγραφό του, αν το έγγραφο συντάχθηκε για το συμφέρον αυτού που το ζητεί, ή πιστοποιεί έννομη σχέση που αφορά και αυτόν ή σχετίζεται με διαπραγματεύσεις που έγιναν σχετικά με τέτοια έννομη σχέση, είτε απ’ ευθείας από τον ίδιο, είτε για το συμφέρον του, με τη μεσολάβηση τρίτου». (σχετ. έγγραφα ΔΙΣΚΠΟ/Φ16/17781/26-9-2005, ΔΙΣΚΠΟ/Φ16/14800/15-9-2005). 

14. Νομιμοποιείται ο Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε.), να χορηγεί αντίγραφα εγγράφων του, κατά τον Κ.Δ.Δ.;
Ο εν λόγω Οργανισμός είναι Ν.Π.Ι.Δ. Συνεπώς δεν εμπίπτει στις δεσμεύσεις του άρθρου 5 του
Ν2690/99, καθώς οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται στο Δημόσιο, Ο.Τ.Α. και στα Ν.Π.Δ.Δ. (σχετ. έγγραφο ΔΙΣΚΠΟ/Φ16/20727/19-10-05).


15. Χορηγούνται αντίγραφα τεχνικών προσφορών συμμετεχόντων σε διαγωνισμό;
Όπως προκύπτει από τις διατάξεις του Π.Δ. 394/96 (Φ.Ε.Κ. 266/Α) «Κανονισμός Προμηθειών Δημοσίου (Κ.Π.Δ.)», υφίσταται το δικαίωμα γνώσης των τεχνικών προσφορών και λοιπών στοιχείων των συμμετεχόντων σε διαγωνισμό, μετά όμως την ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας αξιολόγησής τους από την αρμόδια Υπηρεσία με βάση τις τεχνικές προδιαγραφές και τους όρους της διακήρυξης. (σχετ. έγγραφο ΔΙΣΚΠΟ/Φ16/11567/26-7-2005).

16. Είναι δυνατή η χορήγηση πιστοποιητικών προσωπικής και οικογενειακής κατάστασης δημοτών μετά από αίτηση μέσω δικηγόρου τρίτου προσώπου;
Στην προκείμενη περίπτωση επειδή είναι δυσχερής η διάγνωση του εννόμου συμφέροντος τα εν λόγω πιστοποιητικά δύναται να χορηγηθούν κατόπιν αδείας Εισαγγελέα. (σχετ. έγγραφο ΔΙΣΚΠΟ/Φ.21/Τ/7955/17-4-2006).

17. Είναι δυνατή η χορήγηση υπηρεσιακού σημειώματος της Διοίκησης;
Τα υπηρεσιακά σημειώματα χορηγούνται με επίκληση απλού ευλόγου ενδιαφέροντος, δεδομένου ότι εμπίπτουν ρητά στο πεδίο εφαρμογής που προκύπτει από τον ορισμό και την ενδεικτική απαρίθμηση της διάταξης της παραγράφου 1 του άρθρου 5 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας – ν.2690/99, δεδομένου ότι έχουν συνταχθεί από Διοικητική Αρχή και πληρούν τον ορισμό του δημοσίου εγγράφου (σχετ. έγγραφο ΔΣΚΠΟ/Φ.16/13128,13535/18-7-2005).

 ΠΡΟΘΕΣΜΙΕΣ ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗΣ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ

Οι υπηρεσίες πρέπει:

 Να απαντούν οπωσδήποτε σε όλες τις αιτήσεις των πολιτών.

• Όταν δεν είναι δυνατή η ικανοποίηση του αιτήματος πρέπει να αναφέρουν τους συγκεκριμένους λόγους (διατάξεις νόμων κ.λ.π.), οι οποίοι δικαιολογούν την απόρριψή του.
• Καμιά αίτηση δεν επιτρέπεται να τίθεται στο αρχείο χωρίς ταυτόχρονη ενημέρωση του πολίτη.
• Να διαβιβάζουν τις αιτήσεις των πολιτών που υποβλήθηκαν σε αναρμόδια υπηρεσία, στις αρμόδιες υπηρεσίες ,εντός 5 ημερών και να ενημερώνουν τον πολίτη.
• Να διεκπεραιώνουν τις υποθέσεις των πολιτών μέσα σε 60 ημέρες το αργότερο, εφόσον βέβαια δεν ισχύουν διαφορετικές προθεσμίες. Να δίνουν απλές πληροφορίες, πιστοποιητικά και βεβαιώσεις αμέσως και το πολύ σε 10 ημέρες.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Η αστυνομική ταυτότητα αποτελεί πλήρη απόδειξη για τα στοιχεία που περιέχει. Το ίδιο και τα διαβατήρια. Επομένως δεν επιτρέπεται ο υπάλληλος να απαιτεί πρόσθετα δικαιολογητικά για την απόδειξη των στοιχείων που αναφέρονται στην ταυτότητα ή τα αντίστοιχα έγγραφα π.χ. πιστοποιητικό γεννήσεως για την ημερομηνία γέννησης.

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΗΛΩΣΗ

Οι υπηρεσίες υποχρεούνται να δέχονται την υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/86 (άρθρο 8), στις περιπτώσεις που προβλέπεται και να μη ζητούν από τον πολίτη την υποβολή του αντίστοιχου δικαιολογητικού. Σε περίπτωση που η υπηρεσία αμφισβητεί την πιστότητα των όσων δηλώνει ο πολίτης, μπορεί να ελέγξει την ακρίβεια με διασταύρωση των στοιχείων με άλλες υπηρεσίες.

ΕΝΤΥΠΕΣ ΑΙΤΗΣΕΙΣ

Οι υπηρεσίες πρέπει να διαθέτουν στους πολίτες έντυπες αιτήσεις για όλα τα θέματα αρμοδιότητάς τους. Οι έντυπες αιτήσεις, πρέπει να περιλαμβάνουν όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά που απαιτούνται στη συγκεκριμένη διαδικασία καθώς και χρόνο οριστικής απάντησης ή διεκπεραίωσης της υπόθεσης του πολίτη αλλά και τυχόν δυνατότητα του πολίτη για υποβολή ένστασης ή προσφυγής με την προθεσμία μέσα στην οποία πρέπει να την υποβάλλει. Υπενθυμίζουμε, στο σημείο αυτό, την υποχρέωση των υπαλλήλων να συμπληρώνουν και να γράφουν οι ίδιοι τις αιτήσεις των πολιτών, εφόσον ο πολίτης δηλώσει ότι δεν μπορεί να γράψει την αίτηση

ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΓΝΗΣΙΟΥ ΥΠΟΓΡΑΦΗΣ ΕΠΙΚΥΡΩΣΗ ΦΩΤΟΑΝΤΙΓΡΑΦΩΝ

Όλες οι δημόσιες ή δημοτικές υπηρεσίες έχουν υποχρέωση να θεωρούν το γνήσιο της υπογραφής των πολιτών. Η παραπομπή των πολιτών αποκλειστικά στα αστυνομικά τμήματα για θεώρηση δεν επιτρέπεται. Η υποχρέωση αυτή καλύπτει κάθε περίπτωση και δεν χρειάζεται το θέμα να είναι συναφές με το έργο της υπηρεσίας απ' όπου ζητείται η θεώρηση του γνήσιου της υπογραφής. Επίσης οι υπηρεσίες είναι υποχρεωμένες να επικυρώνουν φωτοαντίγραφα.

Η επικύρωση γίνεται έπειτα από αντιπαραβολή ή με το πρωτότυπο ή το ακριβές αντίγραφο. Όλες οι υπηρεσίες είναι υποχρεωμένες να δέχονται τα επικυρωμένα φωτοαντίγραφα πιστοποιητικών, βεβαιώσεων ή άλλων δικαιολογητικών στοιχείων, από άλλες υπηρεσίες ή αστυνομικά τμήματα. Υπενθυμίζουμε στο σημείο αυτό ότι ο πολίτης μπορεί να βεβαιώσει ο ίδιος με υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/86, την πιστότητα των φωτοαντιγράφων και αντιγράφων και να τους προσδώσει αποδεικτική ισχύ ίση με το πρωτότυπο

ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΣΕ ΠΟΛΙΤΕΣ ΕΠΙΚΥΡΩΣΗ ΦΩΤΟΑΝΤΙΓΡΑΦΩΝ

Κάθε πολίτης 'Έλληνας ή αλλοδαπός έχει το δικαίωμα να λαμβάνει γνώση οποιουδήποτε εγγράφου με απλή αίτησή του χωρίς να υποχρεώνεται να δικαιολογήσει τους λόγους για τους οποίους ζητεί το αντίγραφο ή που θα το χρησιμοποιήσει, δεν χρειάζεται δηλαδή να έχει έννομο συμφέρον. Στο δικαίωμα αυτό περιλαμβάνονται όλα τα έγγραφα που συντάσσονται από όργανα του δημόσιου τομέα. Ιδίως εκθέσεις, μελέτες, πρακτικά, στατιστικά στοιχεία, εγκύκλιοι, οδηγίες, απαντήσεις της Διοίκησης, γνωμοδοτήσεις, αποφάσεις, εισηγήσεις, καθώς και οτιδήποτε βρίσκεται στο αρχείο της υπηρεσίας.

Εξαιρέσεις από το δικαίωμα αυτό υπάρχουν:

• Στα έγγραφα που αναφέρονται στην οικογενειακή ή ιδιωτική ζωή τρίτων προσώπων.
• Όταν παραβλάπτεται το απόρρητο που προβλέπεται από ειδικές διατάξεις. Όταν δυσχεραίνεται η έρευνα δικαστικών, αστυνομικών, στρατιωτικών ή διοικητικών αρχών σχετικά με την τέλεση εγκλήματος ή διοικητικής παράβασης. Όταν για την απαγόρευση σε συγκεκριμένη και μόνο περίπτωση έχει συνυπογραφεί προηγουμένως κοινή απόφαση των Υπουργών Προεδρίας και Μεταφορών και Επικοινωνιών Επίσης επιτρέπεται η ελεύθερη πρόσβαση του κοινού σε πληροφορίες για το περιβάλλον, που διαθέτουν οι δημόσιες αρχές μια αποτελεσματικότερη προστασία του περιβάλλοντος.

ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΗ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ

Οι υπάλληλοι υποχρεούνται να εξυπηρετούν και τηλεφωνικά τους πολίτες, εφόσον δέχονται τέτοια τηλέφωνα.

Ειδικότερα, είναι απαραίτητο σε κάθε επικοινωνία, είτε προφορική και τηλεφωνική είτε γραπτή, ο υπάλληλος ν' αναφέρει το όνομά του, ώστε να ξέρει ο ενδιαφερόμενος με ποιον επικοινωνεί.

ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ

Αν οι υπηρεσίες του Δημοσίου δεν απαντήσουν σε αίτημα του πολίτη ή δεν του παρέξουν πληροφόρηση και δεν έχουν καθορισθεί άλλες προθεσμίες από ειδικές διατάξεις:

• Μέσα σε 60 ημέρες, όταν πρόκειται για τη διεκδίκηση μιας υπόθεσης.
• Αμέσως ή το πολύ μέσα σε 10 ημέρες, όταν πρόκειται για την παροχή απλών πληροφοριών ή για την παράδοση πιστοποιητικών.
• Σε 5 ημέρες, αν πρέπει να διαβιβασθεί η υπόθεση στην υπηρεσία που είναι αρμόδια.
• Μέσα σε 75 ημέρες, όταν είναι συναρμόδιες περισσότερες υπηρεσίες.
  Τότε ο πολίτης δικαιούται να ζητήσει χρηματική αποζημίωση. Η εξέταση του αιτήματος για αποζημίωση και η καταβολή της πρέπει να ολοκληρώνεται εντός 60 ημερών από την υποβολή του σχετικού αιτήματος. Για να πάρει την αποζημίωση ο πολίτης:
• Πρέπει να υποβάλει την αίτηση μέσα σε 60 ημέρες από την παρέλευση της προθεσμίας εντός της οποίας όφειλε να απαντήσει η δημόσια υπηρεσία και δεν το έκανε.
• Το έντυπο αυτό ο πολίτης το προμηθεύεται από τις υπηρεσίες στις οποίες υποβάλλει την αίτηση, από την Περιφέρεια , και από το υπουργείο Εσωτερικών
• Αν δεν υπάρχουν αιτήσεις, τότε ο υπάλληλος είναι υποχρεωμένος να συντάξει τη σχετική αίτηση, εφόσον το ζητήσει ο πολίτης.
• Στην αίτηση πρέπει να περιλαμβάνεται οπωσδήποτε ο αριθμός πρωτοκόλλου της υπόθεσης. Η καταβολή της αποζημίωσης γίνεται μέσα σε ένα μήνα από την κοινοποίηση της απόφασης της αρμόδιας επιτροπής, διαφορετικά το ποσό καταβάλλεται εντόκως και η είσπραξη γίνεται από το Δημόσιο Ταμείο της περιοχής όπου κατοικεί ο πολίτης.
  
  Η αρμόδια επιτροπή στις οποίες μπορεί να απευθύνεται ο πολίτης για να ζητήσει αποζημίωση, βρίσκονται στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας: 2310422591, 0310422592

Άλλη μία επιτροπή, η οποία λειτουργεί ως δευτεροβάθμια ή επιλαμβάνεται θεμάτων στα οποία έχουν αρμοδιότητα τα υπουργεία, λειτουργεί στο υπουργείο Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Βας.Σοφίας 25, Αθήνα, Τ.Κ 10674

Ο ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ

Μπορεί ο πολίτης να προσφύγει στον Συνήγορο του Πολίτη υποβάλλοντας αναφορά με την υπογραφή του. Ο Συνήγορος του Πολίτη βρίσκεται στη δ/ση Σισίνη & Χ.Μέξη 5 Τ.Κ 11528 Αθήνα, τηλ 2107289600, 0107292129
Είναι ανεξάρτητη διοικητική αρχή και έχει ως αποστολή τη διαμεσολάβηση μεταξύ των πολιτών και της διοίκησης, όχι μεταξύ ιδιωτών για την επίλυση διαφορών τους, για την καταπολέμηση της κακοδιοίκησης και την τήρηση της νομιμότητας. Επιλαμβάνεται κάθε θέματος που εμπίπτει στις αρμοδιότητές του, ύστερα από ενυπόγραφη αναφορά κάθε άμεσα ενδιαφερομένου φυσικού ή νομικού προσώπου ή ενώσεως προσώπων. Επίσης μπορεί να επιληφθεί αυτεπαγγέλτως υποθέσεων που έχουν προκαλέσει το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης.
Για να επιληφθεί ο Συνήγορος του Πολίτη μιας υπόθεσης θα πρέπει η αναφορά να υποβληθεί μέσα σε έξι μήνες από τη στιγμή όπου ο ενδιαφερόμενος έμαθε για τις πράξεις ή τις παραλήψεις της διοίκησης.
Ο Συνήγορος του Πολίτη, δεν επιλαμβάνεται περιπτώσεων κατά τις οποίες η διοικητική ενέργεια, έχει δημιουργήσει δικαιώματα ή ευνοϊκές καταστάσεις υπέρ τρίτων, που ανατρέπονται μόνο με δικαστική απόφαση, εκτός αν προφανώς συντρέχει παρανομία ή έχουν σχέση κατά το κύριο αντικείμενό τους με την προστασία του περιβάλλοντος.

Οι καταναλωτές πρέπει ν' ασκούν και να διεκδικούν τα δικαιώματά τους ως πολίτες και να καταγγέλλουν κάθε συμπεριφορά η οποία είναι βλαπτική σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες .

ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ

Οι υπηρεσίες είναι υποχρεωμένες να ενημερώνουν τον πολίτη με έγγραφό τους για την παραπομπή υπόθεσής του σε συλλογικό ή άλλο όργανο, τις διατάξεις με τις οποίες προβλέπεται αυτή η παραπομπή καθώς και το χρόνο περάτωσης της συγκεκριμένης διαδικασίας.